Vườn quốc gia Cúc Phương

Thứ 6, ngày 12/09/2014 10:02:11
Vườn Quốc gia Cúc Phương (hay rừng Cúc Phương) là một khu bảo tồn thiên nhiên, khu rừng đặc dụng nằm trên địa phận ranh giới 3 khu vực Tây Bắc, châu thổ sông Hồng và Bắc Trung Bộ thuộc ba tỉnh: Ninh Bình, Hòa Bình, Thanh Hóa. Vườn quốc gia này có hệ động thực vật phong phú đa dạng mang đặc trưng rừng mưa nhiệt đới. Nhiều loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao được phát hiện và bảo tồn tại đây. Đây cũng là vườn quốc gia đầu tiên tại Việt Nam.
Lịch sử địa lý

Vườn quốc gia Cúc Phương là một địa điểm khảo cổ. Các di vật của người tiền sử có niên đại khoảng 12.000 năm đã được phát hiện như mồ mả, rìu đá, mũi tên đá, dao bằng vỏ sò, dụng cụ xay nghiền... trong một số hang động ở đây chứng tỏ con người đã từng sinh sống tại khu vực này từ 7.000 đến 12.000 năm trước. Năm 1960, rừng Cúc Phương được công nhận là khu bảo tồn rừng và được thành lập theo Quyết định 72/TTg ngày 7 tháng 7 năm 1962 với diện tích 20.000 ha đánh dấu sự ra đời khu bảo vệ đầu tiên của Việt Nam. Quyết định số 18/QĐ-LN ngày 8 tháng 1 năm 1966 chuyển hạng lâm trường Cúc Phương thành VQG Cúc Phương. Quyết định số 333/QĐ-LN ngày 23 tháng 5 năm 1966 quy định chức năng và trách nhiệm của Ban quản lý rừng. Ngày 9 tháng 8 năm 1986, Cúc Phương được nêu trong danh sách các khu rừng đặc dụng theo Quyết định số 194/CT của Chính phủ Việt Nam với phân hạng quản lý là Vườn quốc gia diện tích 25.000 ha. Luận chứng kinh tế-kỹ thuật của vườn quốc gia được phê duyệt ngày 9 tháng 5 năm 1988 theo Quyết định số 139/CT. Trong đó, ranh giới của vườn được xác định lại với tổng diện tích là 22.200 ha, bao gồm 11.350 ha thuộc địa giới tỉnh Ninh Bình, 5.850 ha thuộc địa giới tỉnh Thanh Hóa và 5.000 ha thuộc địa giới tỉnh Hòa Bình. Toạ độ rừng: Từ 20°14' tới 20°24' vĩ bắc, 105°29' tới 105°44' kinh đông.

Rừng Cúc Phương
Vườn quốc gia Cúc Phương

Địa hình - Thủy văn

Cúc Phương nằm ở phía đông nam của dãy núi Tam Điệp, một dãy núi đá vôi chạy từ tỉnh Sơn La ở hướng tây bắc. Dải núi đá vôi này với ưu thế là kiểu karst tự nhiên, hình thành trong lòng đại dương cách đây khoảng 200 triệu năm. Dãy núi này nhô lên đến độ cao 636 m tạo thành một nét địa hình nổi bật giữa một vùng đồng bằng. Phần dãy núi đá vôi bao quanh vườn quốc gia có chiều dài khoảng 25 km và rộng đến 10 km, ở giữa có một thung lũng chạy dọc gần hết chiều dài của dãy núi. Địa hình karst ảnh hưởng rõ nét đến hệ thống thủy văn của Cúc Phương. Phần lớn nước trong vườn quốc gia bị hệ thống các mạch nước ngầm hút rất nhanh, nước sau đó thường chảy ra ở những khe nhỏ ở bên hai sườn của vườn quốc gia. Do vậy, không có các ao hồ tự nhiên hay các thủy vực tĩnh nằm trong vườn, mà chỉ có một dòng chảy thường xuyên là sông Bưởi. Con sông này nằm ở phía tây của vườn, chảy đổ vào sông Mã. Rừng Cúc Phương còn đóng vai trò bảo vệ đầu nguồn hồ chứa nước Yên Quang. Hồ cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp các vùng lân cận.



Đa dạng sinh học

Thực vật

Trong đó ngành quyết thực vật có 31 họ, 57 chi, 149 loài; ngành hạt trần có 3 họ, 3 chi và 3 loài; ngành hạt kín có 154 họ, 747 chi và 1588 loài. Với diện tích chỉ bằng 1/700 diện tích miền Bắc và gần 1/1500 diện tích của cả nước nhưng hệ thực vật Vườn quốc gia Cúc Phương chiếm tỷ lệ 76% số họ, 48,6% số chi và 30% số loài của miền Bắc và chiếm 68,9% số họ, 43,6% số chi và 24,6% số loài hiện có ở Việt Nam. Thảm thực vật Cúc Phương với ưu thế là rừng trên núi đá vôi. Rừng có thể hình thành nên nhiều tầng tán đến 5 tầng rõ rệt, trong đó tầng vượt tán đạt đến độ cao trên 40 m. Do địa hình dốc, tầng tán thường không liên tục và đôi khi sự phân tầng không rõ ràng. Nhiều cây rất phát triển hệ rễ bạnh vè để đáp ứng với tầng đất mặt thường mỏng. Vườn quốc gia hiện là nơi có nhiều loài cây gỗ lớn như chò xanh, chò chỉ hay đăng, hiện đang được bảo vệ để thu hút du khách thăm quan. Đây cũng là nơi phong phú về các cây gỗ và cây thuốc.

Cây sấu cổ thụ
Cây sấu cổ thụ

Cây Sấu cổ thụ,cây sấu nghìn năm tuổi,Cúc Phương,Rừng Cúc Phương,Vườn quốc gia Cúc Phương
Cây Sấu cổ thụ

Cây chò ngàn năm,cây chò cúc phương,Cúc Phương,Rừng Cúc Phương,Vườn quốc gia Cúc Phương
Cây chò ngàn năm tuổi

Cây chò ngàn năm,Cúc Phương,rừng cúc phương
Cây chò ngàn năm tuổi

Cúc Phương có hệ thực vật phong phú. Hiện nay, các nhà khoa học đã thống kê được gần 2.000 loài thực vật có mạch thuộc 887 chi trong 221 họ thực vật. Các họ giàu loài nhất trong hệ thực vật Cúc Phương là các họ Đại kích, Hòa thảo, Đậu, Thiến thảo, Cúc, Dâu tằm, Nguyệt quế, Cói, Lan và Ô rô. Khu hệ thực vật ở Cúc Phương là tập hợp yếu tố địa lý thực vật bao gồm Trung Quốc-Himalaya, Ấn Độ-Myanma và Malesia. Đến nay, đã có 3 loài thực vật có mạch đặc hữu được xác định cho hệ thực vật Cúc Phương là hồ trăn Cúc Phương, mua Cúc Phương và cui Cúc Phương. Vườn quốc gia Cúc Phương cũng được xác định là 1 trong 7 trung tâm đa dạng thực vật của Việt Nam. Vườn có diện tích 22.000ha, trong đó 3/4 là núi đá vôi cao từ 300 đến 600m so với mặt biển. Tại đây có đỉnh Mây Bạc cao 648,2m.

Cúc Phương,Rừng Cúc Phương,Vườn quốc gia Cúc Phương
Từ trên rừng Cúc Phương nhìn xuống cánh đồng lúa dưới đồng bằng


Cúc Phương,Rừng Cúc Phương,Vườn quốc gia Cúc Phương
Vườn quốc gia Cúc Phương-Việt Nam được chụp từ trên cao, vào lúc hoàng hôn

Cúc Phương,Rừng Cúc Phương,Vườn quốc gia Cúc Phương
Vườn quốc gia Cúc Phương-Việt Nam được chụp từ trên cao, vào lúc hoàng hôn

Khí hậu ở Cúc Phương thuộc loại khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình năm khoảng 24,7 °C. Địa hình phức tạp, rừng ở dạng nguyên sinh chứa nhiều bí ẩn, và cảnh quan độc đáo. Tại đây có rất nhiều hang động với cảnh quan kỳ thú và ẩn chứa những chứng tích văn hoá lịch sử lâu đời như động Trăng Khuyết, động Chúa, động Thuỷ Tiên, động Người Xưa, hang Con Moong, động San Hô...

Rừng Cúc Phương - Dây bàm bàm dài 2 km ở Vườn quốc gia Cúc Phương
Dây bàm bàm dài 2 km ở Vườn quốc gia Cúc Phương

Trong vườn còn có suối nước nóng 38 °C. Hệ thực vật rất phong phú với 1.944 loài thuộc 908 chi và 229 họ. Đặc biệt có cây chò xanh, cây sấu cổ thụ đều trên dưới 1.000 năm tuổi, cao từ 50-70m. Riêng hoa phong lan có tới 50 loài, có loài cho hoa và hương thơm quanh năm. Hiện nay,vườn quốc gia Cúc Phương đã trở thành một trung tâm cung cấp các loài thực vật quý hiếm, có giá trị kinh tế cao phục vụ cho các chương trình trồng rừng trong khu vực và trên cả nước. Nơi đây đã có những khu gây giống tự nhiên đạt kết quả cho các loài chò chỉ, chò xanh, kim giao... Trong tương lai vườn còn xây dựng và mở rộng thêm cơ sở thực nghiệm để cung cấp giống nhiều loài cây thuốc, cây cảnh quý hiếm cho những nơi có nhu cầu.

Vườn quốc gia Cúc Phương
Cạnh tranh sinh học ở Vườn quốc gia Cúc Phương

Động vật

Rừng Cúc Phương có hệ sinh thái khá phong phú và đa dạng, gồm 97 loài thú (trong đó nổi bật nhất là các loài khỉ châu Á), 137 loài chim, 76 loài bò sát, 46 loài lưỡng cư, 11 loài cá và hàng ngàn loài côn trùng. Nhiều loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam.

Cúc Phương là nơi sinh sống của một số quần thể thú quan trọng về mặt bảo tồn, trong đó có loài linh trưởng đang bị đe dọa tuyệt chủng trên toàn cầu ở mức đe dọa cực kỳ nguy cấp là voọc quần đùi trắng và loài sẽ bị nguy cấp trên toàn cầu là Cầy vằn, loài báo hoa mai là loài bị đe dọa ở mức quốc gia. Cúc Phương cũng có hơn 40 loài dơi đã được ghi nhận tại đây.

Đến nay, đã có 313 loài chim được xác định ở Cúc Phương. Cúc Phương nằm tại vị trí tận cùng phía bắc của vùng chim đặc hữu vùng đất thấp Trung Bộ, tuy nhiên, chỉ có một loài có vùng phân bố giới hạn được ghi nhận tại đây là khướu mỏ dài. Cúc Phương được công nhận là một vùng chim quan trọng tại Việt Nam.

Nhiều nhóm sinh vật khác cũng đã được điều tra, nghiên cứu ở Cúc Phương trong đó có ốc. Khoảng 111 loài ốc đã được ghi nhận trong một chuyến điều tra gần đây trong đó có 27 loài đặc hữu. Khu hệ cá trong các hang động ngầm cũng đã được nghiên cứu, ít nhất đã có một loài cá được ghi nhận tại đây là loài đặc hữu đối với vùng núi đá vôi, đó là Cá niết hang Cúc Phương. Cúc Phương đã xác định được 280 loài bướm, 7 loài trong số đó lần đầu tiên được ghi nhận ở Việt Nam tại Cúc Phương vào năm 1998.

Các điểm du lịch

VQG Cúc Phương là một địa điểm du lịch nổi tiếng về sinh thái, môi trường. Cúc Phương thu hút khoảng vài trăm nghìn lượt khách hàng năm. Du khách đến đây để khám phá hệ động thực vật phong phú, chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên đẹp, tham gia các chương trình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, lửa trại, mạo hiểm, nghiên cứu và văn hóa lịch sử. Trung tâm vườn đặt tại xã Cúc Phương, Nho Quan, Ninh Bình. Trong khuôn viên rừng có một số tuyến điểm du lịch sau:

Các trung tâm bảo tồn

- Vườn thực vật Cúc Phương: là khu vực được xây dựng nhằm sưu tập gây trồng các loài cây quý hiếm của Cúc Phương, Việt Nam và Thế giới. Đây là một trong ba vườn thực vật tầm cỡ của thế giới theo danh sách được công bố năm 1997. Tuyến đường thăm vườn dễ dàng, với quãng đường đi bộ là 3 km.
- Trung tâm du khách Cúc Phương: được xây dựng do tổ chức AusAid và FFI tài trợ và đây cũng là Trung tâm giáo dục du khách đầu tiên được thành lập ở Đông Dương. Đây là điểm tham quan và cũng là nơi làm thủ tục cần thiết trước khi vào thăm rừng.
- Trung tâm cứu hộ thú Linh Trưởng Cúc Phương: có nhiệm vụ cứu hộ từng cá thể các loài thú Linh Trưởng quý hiếm (Voọc mông trắng, Voọc Hà Tình, Voọc đen tuyền, Voọc Lào, Voọc Cát Bà, Voọc Chà vá chân xám…) từ tịch thu bắt giữ; thả động vật về với tự nhiên; nghiên cứu về thú Linh Trưởng như việc tìm kiếm thức ăn, tập tính sinh hoạt, môi trường, không gian sống.

Các hang động tiền sử

- Động Người Xưa: là một di tích cư trú và mộ táng của người tiền sử, là trang văn hoá độc đáo trong lịch sử phát triển của nhân loại và là một di sản quý giá nằm trong đối tượng bảo vệ của rừng Cúc Phương.
- Hang Con Moong: nằm gần sông suối, khu vực có hệ động vật, thực vật phong phú, đa dạng vì vậy đã được người cổ chọn làm nơi cư trú lâu dài. Hang rộng và dài, có 2 cửa thông nhau. Hang Con Moong có địa tầng văn hoá khá dày, có cấu tạo rất phức tạp, có sự đan xen kế tiếp nhau của đất sét, vỏ nhuyễn thể và các vệt tro than.
- Động Trăng Khuyết nằm sâu trong rừng, từ trong cửa động nhìn ra ngoài là hình trăng khuyết.
- Động Sơn Cung
- Động Phò Mã
- Động Thủy Tiên được tạo lên do hoạt động núi đá vôi, có nét đẹp được cho là giống cung vua Thủy Tề với những tiên nữ dưới nước.

Các cây cổ thụ đặc trưng

- Cây đăng cổ thụ: là một cây đại thụ cao 45m, đường kính tới 5m và có bộ rễ nổi trên mặt đất chạy dài chừng 20m. Từ cổng theo đường ô tô, qua động Người Xưa chừng 2 km, phía bên trái là đường dẫn đến cây đăng cổ thụ dài 3 km. Vượt qua 5 dốc đá, với nhiều quần xã thực vật. Đó là cây bảy lá một hoa (thất diệp nhất chi hoa); là những dây leo thân gỗ đường kính 20–30 cm dài khoảng 100m, chỉ có ở Cúc Phương. Trên đường tới cây đăng có thể quan sát những loài chim quý như nuốc bụng đỏ, gõ kiến đầu đỏ, gà lôi trắng hoặc thú như đon, sóc đen, sóc bụng đỏ, voọc mông trắng...
- Cây chò ngàn năm: là cây đại thụ cao 45m, đường kính 5m và có chu vi hơn 20 người ôm mới hết. Từ trung tâm theo một con đường mòn trong rừng già để đến cây chò. Du khách sẽ gặp trên đường dây leo bàm bàm khổng lồ với đường kính gốc 0,5m, chạy dài 1 km vắt ngang rừng và loài Đa bóp cổ. Hạt đa nảy mầm trên các hốc cây khác. Khi rễ của chúng đã bám đất phát triển rất nhanh, dần bóp chết cây chủ. Du khách còn được chiêm ngưỡng những cây Chò chỉ cao tới 70m, thân thẳng, tròn đều. Thời gian cả đi và về cho tuyến này hết gần 3 tiếng.
- Cây sấu cổ thụ là cây đại thụ cao 45m, hệ thống rễ bạnh vè được phân ra từ thân cây ở độ cao khoảng 10m rồi phát triển chạy dài tới 20m. Trên đường đến Cây sấu, du khách cũng được chiêm ngưỡng những dây leo thân gỗ; những loài Đa góp cổ; những loài thực vật phụ sinh như tầm gửi, tổ diều, phong lan; các loài chim như gõ kiến đầu đỏ, đuôi cụt bụng vằn...

Bản người Mường

Bản người Mường: Từ Trung tâm xuyên qua khu rừng già, thung lũng, vượt đèo dốc với chiều dài chừng 16 km, du khách sẽ tới bản Mường (bản Khanh thuộc xã Ân Nghĩa, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hoà Bình). Bản Khanh nằm bên tả ngạn sông Bưởi với những nếp nhà sàn, ruộng bậc thang… Đường đến bản Mường dài và phải qua nhiều dốc cao với thời gian từ 6-8 tiếng, tuyến đi này phải có hướng dẫn viên của Vườn.

Thiên nhiên Cúc Phương

- Đỉnh mây bạc: là đỉnh núi cao nhất trong rừng Cúc Phương với độ cao 648m. Từ Trung tâm đi khoảng 3 km qua nhiều khu rừng già với nhiều dốc đá. Lên đến đỉnh núi, giữa mây trời du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh rừng và đồng bằng của 4 huyện thuộc 3 tỉnh Ninh Bình, Hoà Bình và Thanh Hoá. Tuyến đường đến Đỉnh mây bạc dài và nhiều dôc đá. Tuyến đi này phải có hướng dẫn viên của Vườn đi cùng. Thời gian đi về khoảng 4 tiếng.

- Hồ Yên Quang: hồ có một đảo nhỏ, trên đó có một ngôi đền cổ. Mặt nước hồ là nơi hội tụ của nhiều loài chim nước. Mặt hồ nước in bóng những vách núi, rừng cây.

- Động Phò Mã: Chặng đường đi bộ vào thăm động Phò Mã từ hồ Yên Quang số 3 dài khoảng 2 km, Du khách phải chuẩn bị giày đi rừng, nước uống và bắt buộc phải có hướng dẫn viên của Vườn.

Ứng cử di sản thế giới

Vườn quốc gia Cúc Phương là 1 trong 4 đại diện đầu tiên của Việt Nam ứng cử di sản thế giới năm 1991 (cùng với vịnh Hạ Long, chùa Hương và Cố đô Hoa Lư). Hiện tại tỉnh Ninh Bình vẫn tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để đề nghị UNESCO công nhận rừng Cúc Phương là di sản thiên nhiên thế giới. Trong hồ sơ đề cử hang Con Moong thuộc rừng Cúc Phương là di sản văn hóa thế giới do tỉnh Thanh Hóa chủ trì, các nhà khoa học cũng đề nghị xét mở rộng phạm vi đối tượng đề cử khác trong bối cảnh tổng thể vườn Cúc Phương.

Các vấn đề về bảo tồn

Khi thành lập, khu vực Cúc Phương có khoảng 5.000 người sống trong vùng lõi, hiện vẫn còn khoảng 2.000 người sống dọc theo bờ sông Bưởi bên trong vườn. Khoảng trên 50.000 dân sống ở vùng đệm của vườn, phần lớn sống phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên bên trong vườn. Lâm sản bị khai thác mạnh nhất là gỗ và củi. Việc thu hoạch ốc, nấm, măng làm thức ăn cũng như việc đi lấy thân chuối làm thức ăn gia súc diễn ra thường xuyên. Hoạt động săn bắn và bán động vật hoang đã làm suy giảm nghiêm trọng số lượng các loài thú, chim và bò sát trong vườn. Một số loài thú lớn như hổ, vượn đen má trắng đã tuyệt chủng ở Cúc Phương do sức ép từ các hoạt động săn bắn và diện tích của vườn là quá nhỏ không đáp ứng được yêu cầu bảo tồn các loài này.

Về khai thác du lịch, một lượng lớn du khách đến Cúc Phương cũng tạo khó khăn với việc quản lý. Hoạt động của vườn lại quá tập trung vào việc phát triển du lịch cũng làm giảm hiệu quả của công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Việc xây dựng các hồ nhân tạo trong vườn cũng dẫn đến một số khoảnh rừng bị phát quang và làm thay đổi chế độ thủy văn của vùng.

Hiệp hội động vật học Frankfurt cùng Bộ Lâm nghiệp Việt Nam đã thành lập Trung tâm Cứu hộ Linh trưởng nguy cấp (EPRC) ở Cúc Phương năm 1993 nhằm nuôi nhốt, gây giống và nghiên cứu đối với các loài vượn, cu li và voọc của Việt Nam. EPRC nhận linh trưởng từ các cơ quan nhà nước tịch thu từ những đối tượng buôn bán trái phép động vật hoang dã để chữa trị và chăm sóc tại Trung tâm. Cúc Phương cũng là nơi triển khai Chương trình Bảo tồn thú ăn thịt và Tê tê (CPCP) và Chương trình bảo tồn rùa. Tính đến năm 2004 trại nuôi cầy vằn đã có 28 cá thể, trong số đó 20 con đã ra đời trong trại. Sáu cặp cầy vằn đã được gửi đi Anh để tạo quần thể gây giống và sáu cặp nữa sẽ được gửi sang Mỹ với cùng một dụng ý.

Dự án bảo tồn Cúc Phương (CPCP) đã được Tổ chức Bảo tồn Động Thực vật hoang dã Quốc tế thực hiện từ năm 1996 đến năm 2002. Phối hợp với các tổ chức hữu quan tại Việt Nam, FFI chương trình Việt Nam đã thực hiện dự án do World Bank và GEF tài trợ có tên gọi là "Dự án bảo tồn cảnh quan núi đá vôi Pù Luông-Cúc Phương" đã thực hiện trong giai đoạn 2002-2005 nhằm bảo vệ vùng núi đá vôi cũng như các loài hoang dã sống thông qua việc thành lập một khu bảo vệ mới, tăng cường năng lực cho các đơn vị liên quan. Dự án còn tăng cường hiện trạng bảo tồn các loài voọc mông trắng và kêu gọi, xây dựng sự ủng hộ từ cộng đồng trong công tác bảo tồn vùng núi đá vôi.

( BlogCayCanh.vn )

Bình luận

Hockey traces its roots back to ancient times, with games resembling hockey played in various cultures. However, modern hockey, particularly ice hockey and field hockey, emerged in the 19th century.Hockeyteam
ubaidcheepa - Thứ 7, ngày 07/12/2024 13:59:24
For me, this is among the most important pieces of information. I enjoyed reading your essay, too. However, I should mention a few basic points: D. The contents are excellent, and the website layout is flawless. Well done; congratulations கம்போடியா வருகையாளர் விசா
techmartin - Thứ 2, ngày 25/11/2024 10:41:49
Choose to bet on เว็บยูฟ่าฝากถอนไม่มีขั้นต่ํา 96658 Easy bet with us. We have options for you to bet 24 hours a day, whether it's a small league or a big league, you can choose to bet as you wish.
เว็บยูฟ่าฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ - Thứ 6, ngày 22/11/2024 12:41:31
222แทงบอลออนไลน์ UFA VVIP789 must be the first direct website that you should consider. With unique confidence With the most stable system
แทงบอลออนไลน์ - Thứ 6, ngày 22/11/2024 06:36:10
+/*- ufabet-ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ ฝากถอนได้แบบง่ายๆ โดยการใช้บริการระบบ ufabet เว็บตรงไม่มีขั้นต่ํา นั้นท่านผู้เล่นสามารถใช้ได้เลยแบบง่ายๆ ผ่านหน้าหลัก ทางเข้า UFABET 789 ของเรา พร้อมให้ท่าน ฝากถอนได้เลยแบบอิสระ
ufabet-ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ - Thứ 6, ngày 22/11/2024 04:18:46
เกมสล็อต JOKER 2022 GAMING slot joker เป็นค่ายเกมสล็อตออนไลน์ที่กำลังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมีเกมสล็อตมากมายให้
droblo - Thứ 4, ngày 20/11/2024 01:12:27
Choose to bet on เว็บยูฟ่าฝากถอนไม่มีขั้นต่ํา 653 Easy bet with us. We have options for you to bet 24 hours a day, whether it's a small league or a big league, you can choose to bet as you wish.
เว็บยูฟ่าฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ - Thứ 5, ngày 31/10/2024 05:23:33
สล็อตทรูวอลเล็ต ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ เล่นครั้งแรกแตกดี ถ้าสนใจการเล่นสล็อตที่ฝาก-ถอนรวดเร็วทันใจแบบไม่ต้องรอนาน เว็บนี้มีข้อดีในด้านการทำธุรกรรมการเงินดีที่สุด
สล็อตทรูวอลเล็ต - Thứ 5, ngày 31/10/2024 03:33:15
Choose to bet on เว็บยูฟ่าฝากถอนไม่มีขั้นต่ํา 5662 Easy bet with us. We have options for you to bet 24 hours a day, whether it's a small league or a big league, you can choose to bet as you wish.
เว็บยูฟ่าฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ - Thứ 3, ngày 15/10/2024 05:21:51
ufabet-ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ Deposit and withdraw easily by using the ufabet system service. Direct website, no minimum. Players can use it easily through the main page, our UFABET 789 entrance, ready for you to deposit and withdraw freely.
ufabet-ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ - Thứ 3, ngày 15/10/2024 03:39:13
Westgate Palace Resort is not just a place for vacations; it’s also a popular venue for weddings and special events. The resort’s scenic location and unique cowboy theme make it an ideal setting for weddings, family reunions, corporate events, and more.
johnsnow - Thứ 2, ngày 14/10/2024 17:48:40
Westgate Smoky Mountain Resort is pet-friendly, but there may be specific rules and fees associated with bringing your furry friend While the resort is open year-round, spring and fall offer the most comfortable weather for outdoor activities.
johnsnow - Thứ 2, ngày 14/10/2024 17:47:37
Experienced shooters can take advantage of the challenge, while beginners can learn the ropes with the help of expert instructors. Archery is also available, offering a quieter, more meditative way to practice your aim in the scenic outdoor setting of the Westgate River Ranch Resort.
johnsnow - Thứ 5, ngày 03/10/2024 23:17:15
เกมสล็อต JOKER 2022 GAMING slot joker เป็นค่ายเกมสล็อตออนไลน์ที่กำลังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมีเกมสล็อตมากมายให้ ทดลองเล่นสล็อต ฟรี
droblo - Thứ 6, ngày 20/09/2024 01:09:15
THE ONE CARGO เป็นผู้ให้บริการ นำเข้าสินค้าจากจีน สั่งของจากจีน แบบครบวงจร ให้บริการขนส่งสินค้าจากจีนไปยังประเทศไทย และประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ครอบคลุมทั้งการขนส่งทางรถและทางเรือ
one cargo - Thứ 5, ngày 12/09/2024 16:26:06
Superslot เว็บไซต์บริการ สล็อต และเกมคาสิโนออนไลน์ที่รวมเอาความสนุกสนานและความสุขมาสู่นักพนันทุกท่าน รับโปรโมชั่นดีๆ ทดลองเล่นสล็อต สำหรับผู้เล่นที่ต้องการ เข้ามาสมัครสมาชิก ร่วมสนุกไปกับเว็บไซต์บริการเกมสล็อตออนไลน์ของเรา ทางเข้า superslot ส่วนโปรโมชั่นสล็อต ที่จัดขึ้นนั้น เว็บไซต์ของเรามาพร้อมกับ รวมโปรโมชั่นสล็อต ดีๆ มากมาย
SUPERSLOT - Thứ 2, ngày 12/08/2024 08:50:12
สล็อตฝากถอน true wallet 577482 Direct website, that's it, you have a chance to win big prizes. The minimum starting bet starts at 1 baht and you can win.
สล็อตฝากถอน true wal - Chủ nhật, ngày 28/07/2024 06:04:30
สล็อตทรูวอลเล็ต Deposit and withdrawal, no minimum The first time I played it, it broke well. If you are interested in playing slots that deposit and withdraw quickly without having to wait long. This website has the best advantages in terms of financial transactions.
สล็อตทรูวอลเล็ต - Chủ nhật, ngày 28/07/2024 04:23:36
This article offers an in-depth look at Cúc Phương National Park, showcasing its rich biodiversity and natural beauty. A perfect read for nature enthusiasts and those planning a visit to Vietnam. Lago Maggiore Ferienwohnung
muneer ahmed - Thứ 3, ngày 23/07/2024 10:23:11
เกมสล็อต JOKER 2022 GAMING slot joker เป็นค่ายเกมสล็อตออนไลน์ที่กำลังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมีเกมสล็อตมากมายให้ ทดลองเล่นสล็อต ฟรี
droblo - Thứ 7, ngày 20/07/2024 01:34:40
ufabet ยูฟ่าเบท One of the most popular games among online gamblers. It has a very high popularity. And you can also find various strategies. Easy to plan to play Get high returns ufabet ยูฟ่าเบท
ufabet ยูฟ่าเบท - Thứ 6, ngày 07/06/2024 07:49:17
เบท365 เว็บแทงบอลราคาดี มีคู่บอลเปิดให้แทงมากที่สุด บาคาร่า อันดับ1 ศูนย์รวมเกมพนันทุกเกม สมัครง่าย ไม่มีขั้นต่ำ
UFAAUTO789 - Chủ nhật, ngày 02/06/2024 15:07:49
ยูฟ่า789 เว็บแทงบอลราคาดี มีคู่บอลเปิดให้แทงมากที่สุด บาคาร่า อันดับ1 ศูนย์รวมเกมพนันทุกเกม สมัครง่าย ไม่มีขั้นต่ำ
UFAAUTO789 - Chủ nhật, ngày 02/06/2024 14:52:37
เกมสล็อต JOKER 2022 GAMING slot joker เป็นค่ายเกมสล็อตออนไลน์ที่กำลังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมีเกมสล็อตมากมายให้ ทดลองเล่นสล็อต ฟรี
droblo - Thứ 2, ngày 20/05/2024 04:45:58
Game ทางเข้า joker All slots from our camp are slots. You can play this game with or without registration. You will need to use a browser to play computer games. You must have a username before signing up to try playing slots for free, where players can try playing free slot games.
droblo - Thứ 2, ngày 08/04/2024 04:04:59
PGSLOT เครดิตฟรี เว็บสล็อตออนไลน์มาแรงอันดับ 1 ในปี 2023 เเนะนำเทคนิค วิธีการทำเงินจากเกมสล็อต ออนไลน์ง่ายๆ ทริคใหม่ ไม่ตกเทรน มีการอัพเดทบทความอย่างต่อเนื่องรับประกันได้กำไรจริง!!ผู้ให้บริการเกมสล็อตออนไลน์ อันดับ 1 ในประเทศไทย เพราะเราคือเว็บตรง ไม่ผ่านเอเยนต์ ไม่มีประวัติการโกง เล่นได้จ่ายจริง เปิดให้บริการมาอย่างยาวนาน เว็บตรง มั่นคง ปลอดภัยพร้อมให้บริการทุกท่าน ด้วยระบบอัตโนมัติ ที่ดีที่สุด ระบบเสถียรที่สุด รวดเร็วทันใจ ทั้ง สมัคร ฝาก ถอน สามารถทำรายการได้ตลอด 24 ชม. slotgxy888 PGSLOT
PGSLOT - Thứ 4, ngày 20/03/2024 13:03:49
เว็บเดิมพันออนไลน์ 2024 เกมสล็อตคุณภาพสูง Joker 8899 Joker8899 ในบรรดาเกมสล็อตออนไลน์ทั้งหมด ถือเป็นค่ายเกมสล็อตที่ได้รับการยอมรับมากที่สุด ด้วยเกมสล็อตที่เล่นสนุกและมีการเงินในเกมที่ยอดเยี่ยม ทำให้ผู้เล่นเกมสล็อตมากมาย ทดลองเล่นสล็อต ทดลองเล่นสล็อตฟรี อีกด้วย เป็นเว็บไซต์เกมที่ให้บริการเกมสล็อตคุณภาพ เกมสล็อตจากเว็บไซต์นี้สนุกที่สุดและยังเต็มไปด้วยเกมที่มีการจ่ายสูง
JOKER8899 - Thứ 2, ngày 18/03/2024 12:55:57
สล็อตออนไลน์ เกมสล็อตน้องใหม่ไฟแรง ที่ใครๆ ก็ต้องพูดถึงในตอนนี้ เป็นเกมเดิมพันออนไลน์ที่สนุกสุดยอด พร้อมเสิร์ฟความรวยถึงมือคุณได้ทุกที่PG SLOT pg slot ไม่ลองไม่รู้ นี่คือสิ่งที่เราอยากจะบอกคุณ และถ้าได้ลองแล้วชอบ ก็อย่ามัวชักช้า เล่นได้ต่อเนื่องทุกๆ วันไม่มีเบื่ออย่างแน่นอนทดลองเล่นสล็อตแหล่งรวม สล็อตทดลอง ที่เล่นได้ในโหมด บราวเซอร์ของคอมพิวเตอร์ เป็นเกมที่สนุกสนาน และใช้งานได้ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย เหมาะกับผู้เล่นมือใหม่ อยากจะลองเล่นเกม ก่อนจะเล่นในคาสิโนของจริง สมัคร pg slot
pg slot - Thứ 5, ngày 22/02/2024 08:46:34
Come have fun at JOKER SLOT and get a chance to win many prizes, including the service to Try Roma Legacy

. Many slot games that everyone can play without having to invest Come in and have fun.
Joker2022 - Thứ 3, ngày 13/02/2024 14:17:05
เว็บยูฟ่า168 ทางเข้าเล่น UFABET เว็บตรงแทงบอล และคาสิโนออนไลน์ดีที่สุด2023 สล็อต PG ทดลองเล่น เล่นฟรีทุกค่าย เล่นได้ก่อนใคร
UFABET1688X - Thứ 4, ngày 27/09/2023 02:41:03
*
*
*Kích chuột vào hình bên cạnh để lấy mã kiểm tra ( Kích chuột vào hình để lấy mã kiểm tra )

Bình luận trên facebook

Xem: Hỏi đáp, đố vui, truyện cười - ngụ ngôn
Hòn non bộ
Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 43

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 43

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 43 0 VNĐ
Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 42

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 42

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 42 0 VNĐ
Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 41

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 41

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 41 0 VNĐ
Google Facebook
Xem: Hỏi đáp, đố vui, truyện cười - ngụ ngôn
scroll top