Ngâu
Cây Ngâu hay Ngâu ta (danh pháp khoa học: Aglaia duperreana) là loài cây bụi nhỏ thuộc chi Gội. Xuất xứ loài này là từ Việt Nam, nhưng hiện tại nó đã xuất hiện khắp vùng Đông Nam Á. Ở Việt Nam, người ta buộc phải gọi nó bằng cái tên Ngâu ta hay Ngâu Việt để phân biệt khi loài Ngâu ngoại lại từ Trung Quốc tràn sang.
Một trong số những cây bụi, cây ngoại thất, cây công trình, được chọn trồng làm cảnh phổ biến rất lâu đời ở Việt Nam là Ngâu. Nó quá quen thuộc với cộng đồng người Việt đến nỗi tên tuổi đã đi vào văn học dân gian: “Cổ tay em trắng như ngà/ Con mắt em liếc như là dao cau/ Miệng cười như thể hoa ngâu/ Cái khăn đội đầu như thể hoa sen”.
Thế đấy, hoa ngâu không phô trương sắc màu và kích cỡ như bao loài hoa khác, nó chỉ nép mình khiêm tốn bên những chòm lá trông tựa những chuỗi hạt cườm, phớt vàng như màu lúa chín đã gây ấn tượng khó phai cho bất kỳ ai đã hơn một lần chiêm ngưỡng, và ấn tượng đó càng đậm nét khi họ đã một lần đọc câu tục ngữ “Lúa chín hoa ngâu đi đâu mà chẳng gặt”.
Ở Việt Nam có nhiều loài ngâu, trong đó có hai loài dạng bụi được trồng làm cảnh phổ biến là Ngâu và Ngâu Tàu. Cả hai loài đều là dạng cây bụi thường xanh, cùng thuộc chi Ngâu (Aglaia), họ Xoan (Meliaceae); có lá kép lông chim, xanh bóng, hoa nhiều, nhỏ, màu vàng nhạt, xếp thành chùy ở nách lá, có mùi thơm nên ngoài việc tạo cảnh, người trồng còn dùng ướp trà, ủ thơm quần áo.
Chính những đặc điểm chung đố dễ gây nhầm lẫn cho bất kỳ ai không tận mắt nhận dạng hoặc không chú ý những nét dị biệt giữa chúng, thậm chí có vài tác giả cho rằng chúng chỉ là một loài. Một số tài liệu viết về tính năng chữa bệnh của Ngâu thiếu phần mô tả cặn kẽ, lại không nêu tên khoa học đã khiến độc giả khó xác định, đó là chưa nói cũng có tài liệu gộp hết tính năng chữa bệnh của hai loài làm một.
Tất nhiên, nhiều công trình khoa học cũng cho thấy hai loài có một số dược tính giống nhau, nhưng mỗi loài cũng có những dược tính đặc thù nữa. Như vậy thiết tưởng cũng cần phân biệt chúng để khi sử dụng, cho dù với mục đích làm cảnh hay làm thuốc… thì người sử dụng vẫn thỏa mãn mong muốn của mình.
Bình luận trên facebook