Bách xanh
Nhóm cây : | Cây lấy gỗ |
---|---|
Có thể bạn sẽ thích : | |
Xem: Hỏi đáp, đố vui, truyện cười - ngụ ngôn |
Bách xanh hay pơ mu giả, tô hạp bách, danh pháp khoa học: Calocedrus macrolepis, là loài thực vật bản địa của vùng tây nam Trung Quốc (từ phía tây tỉnh Quảng Đông đến tỉnh Vân Nam), hiện nay có ở Ba Vì - Việt Nam, miền bắc Lào, cực bắc Thái Lan và đông bắc Myanma.
Bách xanh là cây thân gỗ trung bình, cao 25–35 m, thân cây có đường kính đến 2 m.
Cây bách xanh có thân thẳng, nhưng khi cao trên 10m thường bị vặn. Vỏ màu nâu đen, nứt dọc. Cây Bách xanh phân cành sớm, cành to mọc gần ngang, cành con mang các nhánh nhỏ nằm trong cùng một mặt phẳng. Tán cây hình tháp rộng.
Lá cây Bách xanh hình vảy, xếp áp sát trên cành thành từng đốt mỗi đốt có 2 lá lưng bụng to hơn và 2 lá bên nhỏ hơn. Lá to dài 5mm, lá nhỏ dài 2mm gần giống lá Pơ mu (Fokienia hodginsii) về hình dạng và màu sắc, mặt trên màu lục thẫm, mặt dưới bạc hơn. Nón đơn tính cùng gốc; nón cái hình bầu dục, dài 12 - 18mm, rộng 6mm, hóa gỗ và nứt thành 2 mảnh bên với một mảnh giữa mang 2 hạt to, mỗi hạt có 2 cánh không bằng nhau.
Về hình thái, Bách xanh giống Pơ mu, nhưng khác ở chỗ Pơ mu cao to hơn và nón cái hình cầu mang nhiều hạt với vảy hình khiên có mũi nhọn ở giữa.
Đặc điểm sinh học cây bách xanh
Cây bách xanh cho hạt tháng 10 - 12 (Đà Lạt). Tái sinh bằng hạt tốt, đặc biệt ở nơi có nhiều ánh sáng. Cây con mọc nhiều như mạ nhưng chỉ một số rất ít phát triển thành cây trưởng thành.
Nơi sống và sinh thái cây bách xanh
Cây bách xanh mọc trong rừng mưa nhiệt đới thường xanh ở núi thấp, đôi khi ở núi trung bình (độ cao 900 - 1000m đến 1800m. Thường mọc thành từng đám nhỏ hay rải rác ở ven suối cùng với Thông nàng (Podocarpus imbricatus), Hoàng đàn giả (Dacrydium pierrei).. tham gia vào tầng vượt tán.
Cây bách xanh ưa khí hậu mát mẻ (nhiệt độ dưới 16 độ C) và ẩm ướt lượng mưa trên 2000mm/năm, độ ẩm không khí cao. Thích hợp với loại đất vàng alít, đất alít mùn phát triển trên đá phiến cát kết hay granít, tầng mỏng đến trung bình, thảm mục dày.
Đặc điểm phân bố cây bách xanh
Việt Nam: Lào Cai (Sapa), Hòa Bình, Hà Tây (Ba Vì), ở độ cao 1100 - 1200m), Đắc Lắc, Lâm Đồng (Đà Lạt), Khánh Hòa (Nha Trang: núi Tou Ha), Ninh Thuận.
Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam), Đài Loan, Ấn Độ, Thái Lan.
Giá trị sử dụng cây bách xanh
Gỗ cây bách xanh có thớ thẳng, khá mịn, khi khô ít nứt nẻ và không bị biến dạng, không bị mối mọt và mục, dễ gia công. Dùng để xây dựng nhà cửa, đóng đồ gỗ cao cấp, tiện đồ mỹ nghệ và làm đồ dùng văn phòng. Do gỗ có mùi thơm dịu nên còn được dùng làm bột hương. Ngoài ra cây có dáng đẹp, có thể trồng làm cảnh.
Bách xanh có quan hệ gần với Calocedrus formosana, loài C. formosana thường được coi là một thứ của C. macrolepis. Sự khác biệt lớn nhất là C. formosana có cuống hoa ngắn hơn, chỉ dài 5 mm.
Cây bách xanh hiện vẫn khá phổ biến trong tự nhiên, mặc dù nó đang bị đe dọa bởi việc khai thác quá mức để lấy gỗ.
Hình ảnh về cây Bách xanh
Cây bách xanh cổ thụ ở Vườn quốc gia Ba Vì - Việt Nam.
Cây Bách xanh cổ thụ mọc treo leo tren vách dá dựng đứng có niên đại hàng nghìn năm tuổi tại Vường quốc gia Ba Vì - Việt Nam. Cây Bách cổ thụ có đường kính hơn 2m.
Cây bách xanh
Cây bách cổ thụ ở Mexico
Cây bách cổ thụ ở Mexico
Cây bách cổ thụ Montezuma, cao hơn 35 m nằm ở Oaxaca, Mexico. Chu vi gốc cây là 58 m và đường kính thân là 36 m. Mỗi nhánh chính của nó có thể là một cây độc lập. Ban đầu, các nhà khoa học cho rằng, cây bách cổ thụ Montezuma bao gồm nhiều cây đơn lẻ dính vào nhau. Nhưng kết quả xét nghiệm ADN đã chứng minh rằng, nó là "một cá thể duy truyền duy nhất".
Cây bách 5000 tuổi ở Trung Quốc
Cây bách 5.000 tuổi có chiều cao 20 m, mọc ở đền Xuanyuan, gần lăng mộ Hoàng Đế tại tỉnh Thiểm Tây, tây bắc Trung Quốc. Khu vực này có khoảng 30.000 cây bách cổ với tuổi thọ từ 1.000 năm tuổi trở lên.
Cây bách xanh có thân thẳng, nhưng khi cao trên 10m thường bị vặn. Vỏ màu nâu đen, nứt dọc. Cây Bách xanh phân cành sớm, cành to mọc gần ngang, cành con mang các nhánh nhỏ nằm trong cùng một mặt phẳng. Tán cây hình tháp rộng.
Lá cây Bách xanh hình vảy, xếp áp sát trên cành thành từng đốt mỗi đốt có 2 lá lưng bụng to hơn và 2 lá bên nhỏ hơn. Lá to dài 5mm, lá nhỏ dài 2mm gần giống lá Pơ mu (Fokienia hodginsii) về hình dạng và màu sắc, mặt trên màu lục thẫm, mặt dưới bạc hơn. Nón đơn tính cùng gốc; nón cái hình bầu dục, dài 12 - 18mm, rộng 6mm, hóa gỗ và nứt thành 2 mảnh bên với một mảnh giữa mang 2 hạt to, mỗi hạt có 2 cánh không bằng nhau.
Về hình thái, Bách xanh giống Pơ mu, nhưng khác ở chỗ Pơ mu cao to hơn và nón cái hình cầu mang nhiều hạt với vảy hình khiên có mũi nhọn ở giữa.
Đặc điểm sinh học cây bách xanh
Cây bách xanh cho hạt tháng 10 - 12 (Đà Lạt). Tái sinh bằng hạt tốt, đặc biệt ở nơi có nhiều ánh sáng. Cây con mọc nhiều như mạ nhưng chỉ một số rất ít phát triển thành cây trưởng thành.
Nơi sống và sinh thái cây bách xanh
Cây bách xanh mọc trong rừng mưa nhiệt đới thường xanh ở núi thấp, đôi khi ở núi trung bình (độ cao 900 - 1000m đến 1800m. Thường mọc thành từng đám nhỏ hay rải rác ở ven suối cùng với Thông nàng (Podocarpus imbricatus), Hoàng đàn giả (Dacrydium pierrei).. tham gia vào tầng vượt tán.
Cây bách xanh ưa khí hậu mát mẻ (nhiệt độ dưới 16 độ C) và ẩm ướt lượng mưa trên 2000mm/năm, độ ẩm không khí cao. Thích hợp với loại đất vàng alít, đất alít mùn phát triển trên đá phiến cát kết hay granít, tầng mỏng đến trung bình, thảm mục dày.
Đặc điểm phân bố cây bách xanh
Việt Nam: Lào Cai (Sapa), Hòa Bình, Hà Tây (Ba Vì), ở độ cao 1100 - 1200m), Đắc Lắc, Lâm Đồng (Đà Lạt), Khánh Hòa (Nha Trang: núi Tou Ha), Ninh Thuận.
Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam), Đài Loan, Ấn Độ, Thái Lan.
Giá trị sử dụng cây bách xanh
Gỗ cây bách xanh có thớ thẳng, khá mịn, khi khô ít nứt nẻ và không bị biến dạng, không bị mối mọt và mục, dễ gia công. Dùng để xây dựng nhà cửa, đóng đồ gỗ cao cấp, tiện đồ mỹ nghệ và làm đồ dùng văn phòng. Do gỗ có mùi thơm dịu nên còn được dùng làm bột hương. Ngoài ra cây có dáng đẹp, có thể trồng làm cảnh.
Bách xanh có quan hệ gần với Calocedrus formosana, loài C. formosana thường được coi là một thứ của C. macrolepis. Sự khác biệt lớn nhất là C. formosana có cuống hoa ngắn hơn, chỉ dài 5 mm.
Cây bách xanh hiện vẫn khá phổ biến trong tự nhiên, mặc dù nó đang bị đe dọa bởi việc khai thác quá mức để lấy gỗ.
Hình ảnh về cây Bách xanh
Cây bách xanh cổ thụ ở Vườn quốc gia Ba Vì - Việt Nam.
Cây Bách xanh cổ thụ mọc treo leo tren vách dá dựng đứng có niên đại hàng nghìn năm tuổi tại Vường quốc gia Ba Vì - Việt Nam. Cây Bách cổ thụ có đường kính hơn 2m.
Cây bách xanh
Cây bách cổ thụ ở Mexico
Cây bách cổ thụ ở Mexico
Cây bách cổ thụ Montezuma, cao hơn 35 m nằm ở Oaxaca, Mexico. Chu vi gốc cây là 58 m và đường kính thân là 36 m. Mỗi nhánh chính của nó có thể là một cây độc lập. Ban đầu, các nhà khoa học cho rằng, cây bách cổ thụ Montezuma bao gồm nhiều cây đơn lẻ dính vào nhau. Nhưng kết quả xét nghiệm ADN đã chứng minh rằng, nó là "một cá thể duy truyền duy nhất".
Cây bách 5000 tuổi ở Trung Quốc
Cây bách 5.000 tuổi có chiều cao 20 m, mọc ở đền Xuanyuan, gần lăng mộ Hoàng Đế tại tỉnh Thiểm Tây, tây bắc Trung Quốc. Khu vực này có khoảng 30.000 cây bách cổ với tuổi thọ từ 1.000 năm tuổi trở lên.
Xem thêm
Bình luận trên facebook