Bách Nootka (danh pháp hai phần: Callitropsis nootkatensis), trước đây gọi là Cupressus nootkatensis, Xanthocyparis nootkatensis hay Chamaecyparis nootkatensis, là một loài bách thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae) với lịch sử phân loại và đặt tên khoa học đầy sóng gió.
Lịch sử phân loại Bách Nootka

Lần đầu tiên Bách Nootka được đặt vào chi Cupressus với tên gọi Cupressus nootkatensis vào năm 1824, sau đó bị chuyển sang chi Chamaecyparis vào năm 1841 trên cơ sở hình thái học của bộ lá có dạng cành phẳng, giống như các loài khác trong chi Chamaecyparis, chứ không giống với phần lớn (mặc dù không phải là tất cả) các loài Cupressus khác.

Tuy nhiên, việc sắp đặt này không phù hợp với hình thái học và vật hậu học của quả nón của nó, do nó lại giống với Cupressus hơn, chẳng hạn các quả nón này chín vào năm thứ hai, chứ không phải một năm như ở Chamaecyparis. Các chứng cứ di truyền học, do Gadek và những người khác công bố năm 2000, ủng hộ mạnh mẽ việc đưa nó trở lại chi Cupressus và loại khỏi chi Chamaecyparis.

Quả nón của bách Nootka.
Quả nón của bách Nootka.

Gần đây hơn nữa, Farjon và những người khác (năm 2002) chuyển nó sang chi mới là Xanthocyparis, cùng với loài bách vàng Việt Nam mới được phát hiện (Callitropsis vietnamensis); loài này là tương tự như bách Nootka và việc sắp đặt này có nhiều luận cứ ủng hộ, do chúng không có quan hệ với Chamaecyparis mà cũng chẳng phù hợp hoàn toàn với Cupressus mặc dù có nhiều điểm tương đồng.

Little và những người khác (năm 2004), trong khi vẫn xác nhận mối quan hệ trên đây với các chứng cứ mới, đã chỉ ra rằng tổ hợp danh pháp có sớm hơn trong chi Callitropsis đã tồn tại, là Callitropsis nootkatensis (D.Don) Oerst., công bố vào năm 1864 nhưng đã bị các tác giả khác hoặc là bỏ qua hoặc là không nhận ra. Little và những người khác vì thế đã coi Xanthocyparis là đồng nghĩa của Callitropsis, tên gọi chính xác cho các loài này theo quy tắc của ICBN khi xử lý một chi khác biệt. Tên gọi Xanthocyparis hiện nay đã được đề xuất để bảo lưu, nhưng điều này chỉ được quyết định tại Đại hội Thực vật học quốc tế năm 2011, cho đến thời gian này thì tên gọi chính xác cần phải là Callitropsis theo nguyên tắc đặt trước.

Mặc dù việc chấp nhận sự phân loại sửa đổi này đã được chấp nhận rộng rãi trong giới các nhà thực vật học, nhưng quán tính trong các ngành làm vườn và lâm nghiệp (cả hai nói chung rất chậm chạp trong việc chấp nhận các kết quả nghiên cứu thực vật học) đã giúp cho tên gọi Chamaecyparis nootkatensis còn được tiếp tục liệt kê trong nhiều tình huống.

Loài này có nhiều tên gọi trong tiếng Anh, như Nootka cypress (bách Nootka), Yellow cypress (bách vàng), hay Alaska cypress (bách Alaska). Mặc dù nó không phải là tuyết tùng, nhưng nó cũng hay bị gọi một cách nhầm lẫn là Nootka cedar (tuyết tùng Nootka), Yellow cedar (tuyết tùng vàng), Alaska cedar (tuyết tùng Alaska) hay Alaska yellow cedar (tuyết tùng vàng Alaska). Tên gọi Nootka có nguồn gốc từ việc phát hiện ra nó trên các vùng đất của Dân tộc đầu tiên của Canada, người Nuu-chah-nulth trên đảo Vancouver, British Columbia, trước đây được gọi là người Nootka.

Bách Nootka có nguồn gốc ở bờ biển phía tây Bắc Mỹ, từ bán đảo Kenai ở Alaska, kéo dài về phía nam tới phần phía bắc của California, thường có mặt trong các khu vực miền núi ẩm ướt, nhưng đôi khi cũng xuất hiện ở các cao độ thấp.

Hạt bách Nootka.
Hạt bách Nootka.

Đặc điểm

Bách Nootka là loài cây thân gỗ thường xanh, cao tới 40 m, nói chung có các cành rủ xuống. Bộ lá hình kim phẳng, có màu lục sẫm, các lá-vảy dài 3–5 mm. Quả nón có 4 (đôi khi 6) vảy bắc, tương tự như quả nón của bách Mexico (Cupressus lusitanica) hay các loài bách khác trong chi Cupressus với các bộ lá kim phẳng) có quan hệ họ hàng gần, ngoại trừ vảy của nó nhỏ hơn, thường chỉ khoảng 10–14 mm theo đường kính; mỗi vảy bắc có lá bắc hình tam giác nhọn đầu, dài khoảng 1,5–2 mm, rất giống với các loài Cupressus và không giống với các lá bắc hình lưỡi liềm, không nhọn đầu của quả nón trong chi Chamaecyparis. Dãy núi Caren ở bờ biển phía tây British Columbia là quê hương của các cây bách Nootka già nhất trên thế giới, với một cây đã phát hiện là có từ năm 1834 (Gymnosperm DataBase).

Bách Nootka là cha (hoặc mẹ) của một giống cây lai (bách Leyland). Do loài cây để lai ghép còn lại là bách Monterey (Cupressus macrocarpa), thuộc về chi Cupressus, nên việc hình thành ra giống cây lai ghép này là một trong số các chứng cứ cho việc sắp đặt bách Nootka gần hơn với chi Cupressus.

Sử dụng

Xây dựng
Các tính chất cơ lý‎ khác nhau của gỗ bách Nootka làm cho nó trở thành vật liệu hấp dẫn cho việc xây dựng và làm thuyền. Do nó phát triển khá chậm nên cũng giống như các loài bách khác, gỗ của nó có độ cứng và độ bền cao; tạo sự ổn định cao về hình dáng và kích thước, có khả năng chống chịu thời tiết và côn trùng hay sự tiếp xúc với đất ẩm. Gỗ của nó cũng dễ gia công bằng tay hay máy móc; sự uốn cong hay chạm khắc là rất tốt. Nó cũng có thể được dán bằng keo, đinh vít v.v. Vân gỗ, màu sắc đồng nhất của bách Nootka làm cho vật được làm từ nó có bề mặt đẹp.

Do giá thành khá đắt, nên nó chủ yếu được dùng làm các đồ cần độ bền cao như thuyền. Các công dụng điển hình là làm ván lót bên ngoài, ván lợp, sàn thuyền, sống neo v.v. Trong công tác bảo tồn bảo tàng các di tích lịch sử, nó có thể được dùng để thay thế cho gỗ của trắc bá (chi Thuja) hay gỗ bụt mọc (chi Taxodium), do các khó khăn trong việc có được gỗ chất lượng cao của các loài này vì các e ngại liên quan đến môi trường cũng như sự khai thác kiệt quệ trong quá khứ (dù điều này cũng là vấn đề với bách Nootka).

Sử dụng khác của bách Nootka là vách ốp trong các nhà tắm hơi hay làm thùng chứa ắc quy do nó chịu được nhiều axít.

Trong lịch sử thì các loại mái chèo (cho thuyền), mặt nạ gỗ, bát hay đĩa gỗ cũng được làm từ gỗ bách Nootka.

Cảnh quan
Các cành rủ xuống làm cho loài cây này có dáng vẻ kiều diễm. Vì thế, nó được trồng trong các công viên và các khu vực có không gian thoáng đãng. Nó cũng được coi là hàng rào cao trong làm vườn.

Bách Nootka có thể phát triển được trong các khu vực có độ khắc nghiệt theo USDA từ 5 tới 9, nhưng có thể rất khó phát triển. Nó phát triển tốt nhất trên các loại đất nhẹ hay nặng nhưng cần thông thoát nước tốt và khí hậu có mùa hè mát. Điều kiện về ánh sáng là từ bán râm tới nhiều nắng.

Bách Nootka cũng được dùng làm cây cảnh trong nghệ thuật bonsai.

(BlogCayCanh.vn)

Bình luận

Discover endless fun in our free-to-play online game! Lucky Cola
LUCKY COLA - Thứ 5, ngày 08/08/2024 13:03:27
Your blog is a breath of fresh air! Your unique perspective adds so much value to the conversation. I appreciate the time and effort you invest in educating your readers. Looking forward to more enlightening posts from you iplt app iplt casino app
iplt app - Thứ 7, ngày 15/06/2024 06:32:01
ufac4 A big thank you for your blog post.Really looking forward to read more. Keep writing
siamufabet - Thứ 5, ngày 05/10/2023 06:05:27
COOKIESLOT is an official provider of ทดลองเล่นสล็อตpg games. It is an entirely legitimate website. There are no intermediaries or agents of any kind. We are a direct upstream website that was sent from outside of Europe, England. The team of renowned pgslot game developers, like PGSOFT, granted us direct permission and copyright, enabling us to launch online ทดลองเล่นสล็อตjoker websites in Thailand. in all respects in accordance with international law around the world
anonymous - Thứ 4, ngày 30/11/2022 02:42:28
great post, very informative. Các trò chơi xèng trực tuyến hay nhất để xem là số một trong ngành trò chơi xèng pgslot and jokerslot
pgslot - Thứ 7, ngày 05/11/2022 09:15:16
PG BETFLIX AUTO WALLET เว็บรวมสล็อตทุกค่าย ฝากถอน ไม่มี ขั้นต่ํา เกม สล็อตเว็บตรง PG SLOT BETFLIX PG สล็อตเติม True Wallet ขั้นต่ํา 1 บาท เว็บรวมสล็อตทุกค่าย ฝากถอน ไม่มี ขั้นต่ํา เกม สล็อตเว็บตรง PG SLOT BETFLIX PG สล็อตเติม True Wallet ขั้นต่ํา 1 บาท สล็อตวอเลท ฝาก-ถอน ไม่มี ขั้น ต่ํา บริการ เกมออนไลน์ ได้เงินจริง 2022 ทุกค่ายในเว็บเดียว ฝาก ทาง วอ เลท สล็อตเว็บตรงฝาก-ถอน true wallet ไม่มีขั้นต่ํา 2022 ไม่ว่าจะเป็น สล็อตเครดิตฟรี โบนัส100 สล็อตPG แตกง่าย, สล็อตBETFLIK วอเลท, สล็อตBETFIX AUTO SLOT WALLET
pgbetflix - Thứ 2, ngày 17/10/2022 09:23:13
BETFLIX68 ฝากขั้นต่ํา 1 บาท ก็เล่นได้ เว็บรวมสล็อตทุกค่ายกว่า 2,500เกมส์ เล่นเกมไหนก็ได้ ไม่ต้องโยกเงิน ฝาก-ถอน ไม่มีขั้นต่ำ BETFLIX68 บริการเสริม ทรู วอเลท เติมTrue Wallet ไม่มี ขั้นต่ํา เติม 1 บาท ดวงเศรษฐีมีหลักแสน ดวงคุณล่ะ อาจจะหลักล้าน! ทางเข้า BETFLIK68 ทางเข้า เว็บรวมสล็อตทุกค่ายฝากถอนวอเลท ไว้ในเว็บเดียว ไม่ต้องโยกเงิน ทดลองเล่นสล็อต ค่าย BETFLIK 68 สมัคร เว็บพนัน ทดลองเล่น อันดับ 1 ในประเทศไทย ค่ายรวมเกมส์ออนไลน์ ได้เงินจริง ที่ดีที่สุด ปี2022 เราได้เปิดให้บริการด้วยความมั่นคง ปลอดภัย ไม่โกง เว็บพนันออนไลน์ เมื่อสมัครสมาชิก BETFLIX68 SLOT ONLINE เล่นผ่านเว็บ และมือถือได้ ไม่ต้องดาวน์โหลดแอพ
betflixauto - Thứ 2, ngày 17/10/2022 09:20:43
เว็บสล็อต PG แตกง่าย 2022 ฝากถอนไม่มีขั้นต่ํา วอเลท เว็บตรง PG SLOT WALLET ไม่มีขั้นต่ํา เว็บตรง ฝาก ถอน ไม่มี ขั้นต่ํา 1 บาทก็ ถอนได้ 2565 เว็บไซต์ที่คนเล่นเยอะที่สุด เพราะว่าเราคือ เว็บตรงสล็อต PGSLOT WALLET ไม่มีขั้นต่ํา แจกเครดิตฟรี โบนัส 100 ให้นักเสี่ยงโชค เสี่ยงดวงทั้งหลายเข้ามาเล่นผ่านหน้าเว็บ บนมือถือ ไม่ต้องโหลด หรือดาวน์โหลดติดตั้ง ได้ง่ายๆ เข้าใช้งาน ทางเข้าPG SLOT AUTO มือถือ เวอร์ชั่นล่าสุดได้ที่นี้ พร้อมระบบ ทดลองเล่น สล็อตPGเว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ไม่มีขั้นต่ํา PG SLOT AUTO WALLET เข้าเล่นง่าย เครดิตเข้าไว ไม่ต้องส่งสลิป ไม่ต้องรอนาน แหล่งรวมสล็อต PG เว็บตรง ใหม่ล่าสุด บริการรวมค่ายสล็อต PG เติม true wallet ฝาก-ถอน ไม่มี ขั้น ต่ํา 2022 ฟรี!
pgslotwallet - Thứ 2, ngày 17/10/2022 09:14:35
great post, very informative. I ponder why the other experts of this sector do not notice this. Betflik Joker You must continue your writing. I'm sure, you have a great readers' base already!
betflik - Thứ 4, ngày 10/08/2022 14:29:38
โดเนท ทดลองเล่นสล็อตpg
Slotpg - Thứ 6, ngày 15/04/2022 13:00:36
*
*
*Kích chuột vào hình bên cạnh để lấy mã kiểm tra ( Kích chuột vào hình để lấy mã kiểm tra )

Bình luận trên facebook

Xem thêm

Cây sồi

Sồi là tên gọi chung của khoảng 400 loài cây gỗ hay cây bụi thuộc chi Quercus của họ Sồi. "Sồi" cũng ...

Cây gỗ Nghiến

Nghiến, danh pháp hai phần: Burretiodendron hsienmu, là một loài thực vật có hoa, trước đây được ...

Cây thừng mực (lồng mức)

Cây thừng mực (theo cách gọi miền Bắc), lồng mức (theo cách gọi miền Nam), danh pháp khoa học là ...

Cây vàng tâm

Vàng tâm, danh pháp hai phần: Magnolia fordiana (Hu, 1924), đồng nghĩa: Manglietia fordiana (Hemsl.) ...

Keo tai tượng

Keo tai tượng, danh pháp hai phần: Acacia mangium, còn có tên khác là keo lá to, keo đại, keo mỡ, ...

Bách vàng

Bách vàng hay bách vàng Việt Nam, hoàng đàn vàng Việt Nam, trắc bách Quản Bạ hoặc cây ché (tên gọi ...

Bách xanh

Bách xanh hay pơ mu giả, tô hạp bách, danh pháp khoa học: Calocedrus macrolepis, là loài thực vật ...

Kim giao

Cây Kim giao, danh pháp khoa học Nageia fleuryi, là một loài thực vật trong họ Podocarpaceae. Một ...

Dầu rái (dầu con rái,dầu nước)

Dầu rái hay dầu con rái, dầu nước, danh pháp khoa học hai phần: Dipterocarpus alatus, là loài thực ...

Vông đồng

Vông đồng, danh pháp hai phần: Hura crepitans; đồng nghĩa: Hura brasiliensis Wild., là một loại cây ...
Xem: Hỏi đáp, đố vui, truyện cười - ngụ ngôn
Hòn non bộ
Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 43

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 43

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 43 0 VNĐ
Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 42

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 42

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 42 0 VNĐ
Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 41

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 41

Hòn non bộ mini - mẫu tham khảo 41 0 VNĐ
Google Facebook
Xem: Hỏi đáp, đố vui, truyện cười - ngụ ngôn
scroll top