Thanh yên (chanh yên, kỳ đà)
Nhóm cây : | Cây ngày Tết, Cây ăn quả |
---|---|
Có thể bạn sẽ thích : | |
Xem: Hỏi đáp, đố vui, truyện cười - ngụ ngôn |
Thanh yên, còn gọi là Chanh yên, Kỳ đà, danh pháp hai phần: Citrus limonimedica hay Citrus medica ssp. bajoura hoặc Citrus medica L. var. ethrog Engl., Citrus medica L. cv. Ethrog, là cây ăn quả thuộc chi Cam chanh (Citrus). Thanh yên là loài bản địa của Ấn Độ, Mianma và vùng Địa Trung Hải. Tại Việt Nam, cây này được trồng từ Lạng Sơn đến Lâm Đồng. Tên tiếng Anh của loài này là Citron.
Cây thanh yên (chanh yên, kỳ đà, phật thủ) là cây gỗ nhỏ, cao từ 2,5 m đến 5 m. Hoa thơm, màu trắng pha tím đỏ. Quả ra vào tháng 6, khá to, kích thước (12 - 20) x (8 - 12) cm, màu vàng chanh khi chín, vỏ sần sùi, dày, mùi dịu và thơm; cùi trắng, dịu, nạc, tạo thành phần chính của quả; thịt quả ít, màu trắng và hơi chua. Quả lớn và nặng 2 - 3 kg.
Cây thanh yên chịu lạnh kém (trên 7 độ C), nhân giống bằng hom.
Sử dụng
Vỏ quả dùng làm mứt hoặc lấy tinh dầu và làm thuốc trị ho.
Dịch quả làm thuốc chống nôn, trị giun, chống hoại huyết...
Phật thủ: Một giống thanh yên để bày mâm ngũ quả.
Vỏ thanh yên dày và sần sùi, được dùng làm mứt hay chiết xuất tinh dầu dùng trong công nghệ nước hoa, mỹ phẩm cũng như dược phẩm. Đảo Corse ở miền nam nước Pháp là nơi sản xuất thanh yên hàng đầu vào thế kỷ thứ 19, với loại rượu liqueur đặc sản gồm cồn, đường, thanh yên, chiết xuất từ thực vật...
Từ thời xa xưa, tinh dầu thanh yên được dân gian sử dụng trước cả chanh, làm thuốc trị liệu các bệnh về phong thấp. Giàu hydrat cacbon và acid amin tác động liên kết đến hoạt động của nang lông và sợi lông, đây là một loại dưỡng tóc rất tốt. Flavonoid (vitamin PP) trong thanh yên có khả năng chống các gốc tự do và tính sát trùng cao nên được sử dụng để trị mụn, các bệnh về da hoặc làm thành phần chính trong các loại thuốc trị ho.
Ngoài mứt thanh yên, người ta còn sử dụng tinh dầu thanh yên cho các món sốt, kem, bánh, yaourt hay cocktail trái cây, để tăng thêm hương vị món ăn. Từ mứt thanh yên, bạn có thể pha chế thành món trà mật ong rất tốt khi viêm họng hay ho khan. Bạn có thể tự làm mứt thanh yên, với 2 kg thanh yên chín, 2 lít nước, 3-4 kg đường, 2 trái chanh. Cắt thanh yên thành lát mỏng và ngâm vào nước 24 giờ. Hầm chín thanh yên trong vòng 1 giờ, sau đó cho đường và nước cốt chanh vào và tiếp tục đun sôi 15 phút nữa. Cho ngay vào lọ thủy tinh sạch.
Quả Phật thủ - là một giống Thanh yên. Xem: Cây Phật thủ
Quả Phật thủ - là một giống Thanh yên. Xem: Cây Phật thủ
Các loại quả của Thanh yên
Cây thanh yên (chanh yên)
Cây thanh yên chịu lạnh kém (trên 7 độ C), nhân giống bằng hom.
Sử dụng
Vỏ quả dùng làm mứt hoặc lấy tinh dầu và làm thuốc trị ho.
Dịch quả làm thuốc chống nôn, trị giun, chống hoại huyết...
Phật thủ: Một giống thanh yên để bày mâm ngũ quả.
Vỏ thanh yên dày và sần sùi, được dùng làm mứt hay chiết xuất tinh dầu dùng trong công nghệ nước hoa, mỹ phẩm cũng như dược phẩm. Đảo Corse ở miền nam nước Pháp là nơi sản xuất thanh yên hàng đầu vào thế kỷ thứ 19, với loại rượu liqueur đặc sản gồm cồn, đường, thanh yên, chiết xuất từ thực vật...
Từ thời xa xưa, tinh dầu thanh yên được dân gian sử dụng trước cả chanh, làm thuốc trị liệu các bệnh về phong thấp. Giàu hydrat cacbon và acid amin tác động liên kết đến hoạt động của nang lông và sợi lông, đây là một loại dưỡng tóc rất tốt. Flavonoid (vitamin PP) trong thanh yên có khả năng chống các gốc tự do và tính sát trùng cao nên được sử dụng để trị mụn, các bệnh về da hoặc làm thành phần chính trong các loại thuốc trị ho.
Ngoài mứt thanh yên, người ta còn sử dụng tinh dầu thanh yên cho các món sốt, kem, bánh, yaourt hay cocktail trái cây, để tăng thêm hương vị món ăn. Từ mứt thanh yên, bạn có thể pha chế thành món trà mật ong rất tốt khi viêm họng hay ho khan. Bạn có thể tự làm mứt thanh yên, với 2 kg thanh yên chín, 2 lít nước, 3-4 kg đường, 2 trái chanh. Cắt thanh yên thành lát mỏng và ngâm vào nước 24 giờ. Hầm chín thanh yên trong vòng 1 giờ, sau đó cho đường và nước cốt chanh vào và tiếp tục đun sôi 15 phút nữa. Cho ngay vào lọ thủy tinh sạch.
Quả Phật thủ - là một giống Thanh yên. Xem: Cây Phật thủ
Quả Phật thủ - là một giống Thanh yên. Xem: Cây Phật thủ
Các loại quả của Thanh yên
Cây thanh yên (chanh yên)
Xem thêm
Bình luận trên facebook