Cây Đình Lịch
Cây đình lịch có tên khoa học Hygrophila Salicifolia thuộc họ Ôro Acanthacea, trong dân gian thường có tên gọi khác là cây bình lịch, cây mịch lịch, cây huỳnh lịch..
Đặc điểm cây đình lịch:
Cây thảo rất đa dạng, cao đến 1m, không lông hay có rất ít lông nhất là dưới cụm hoa; thân vuông, mọc đứng hay mọc nằm, phình ở các mấu. Lá có phiến xoan, thường thon dài hay thuôn, nguyên hay khía tai bèo.
Hoa thành xim co ở nách lá, tiền diệp hẹp; lá đài 6-10 mm, dính nhau đến 1/2 hay toàn bộ; tràng màu tim tím, dài 12-18mm; nhị sinh sản 4. Quả nang nâu đậm, chứa 20-35 hạt có lông hút nước. Hoa nở vào tháng 5-12.
Hoa thành xim co ở nách lá, tiền diệp hẹp; lá đài 6-10 mm, dính nhau đến 1/2 hay toàn bộ; tràng màu tim tím, dài 12-18mm; nhị sinh sản 4. Quả nang nâu đậm, chứa 20-35 hạt có lông hút nước. Hoa nở vào tháng 5-12.
Nơi sống và thu hái của cây đình lịch: Cây mọc ở ruộng, đất hoang nhiều nơi, phổ biến khắp nước ta. Còn phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia.
Thành phần hoá học: Lá chứa 18% tro giàu kalium. Hạt chứa 25% dầu béo và có vết của một alcaloid đắng.
Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, hơi đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoá ứ giảm đau.
Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, hơi đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoá ứ giảm đau.
Công dụng của cây đình lịch: Ở Malaixia, lá thường được dùng làm thuốc đắp chữa vết thương và sưng phù. Ở Malaixia, dịch lá hơi se dùng làm thuốc lọc máu và làm săn da. Hạt dùng ở Java làm thuốc đắp trị đau đầu và sốt.
Ở Vân Nam Trung Quốc, dây được dùng trị viêm hầu họng, viêm tuyến vú, thổ huyết, chảy máu mũi, ho gà; dùng ngoài trị gãy xương, đòn ngã tổn thương.
Ở Vân Nam Trung Quốc, dây được dùng trị viêm hầu họng, viêm tuyến vú, thổ huyết, chảy máu mũi, ho gà; dùng ngoài trị gãy xương, đòn ngã tổn thương.
Ứng dụng của cây đình lịch:
Tất cả những phương pháp trị liệu đều do kinh nghiệm dân gian lưu truyền :
► Trị nhọt rút mủ : trong phương pháp người ta dùng hạt đình lịch ngâm trong nước nóng cho trương nở thành một thể nhầy nhảo, đắp thẳng lên chổ mụn nhọt làm mủ, hạt đình lịch nhão có tác dụng làm cho nhọt mau chín mùi và « gom mủ », đắp cho đến khi mụn nhọt vỡ miệng.
Khi vỡ miệng, người ta dùng bông gòn vô trùng để nặn hết cùi và tẩy trùng …..
► Theo Giáo sư Phạm Hoàng Hộ trong quyển « cây cỏ Miền Nam », Cây đình lịch được thí nghiệm « in vitro », trong phòng thí nghiệm thì hạt đình lịch có tính kháng vi trùng chống lại virus .
● Trong phương pháp trị nhọt rút mủ, hạt đình lịch đã ức chế sự phát triển của vi khuẩn và gôm tụ mủ mềm da vở miệng.
Tuy nhiên những kinh nghiệm này vẫn chưa được sự xác nhận bằng những thí nghiệm nghiên cứu khoa học và y khoa mà chỉ là những kinh nghiệm dân gian truyền khẩu.
Vì thế nên cẩn thận khi áp dụng phương pháp này nhất là vấn đề vệ sinh và thanh trùng.
Ghi chú: Một số loài Đình lịch khác, như Đình lịch lông trắng - Hygrophila phlomoides Ness, cũng có lá dùng làm thuốc đắp trị mụn nhọt và đau đầu; Đình lịch lông xám - Hygrophila incana Nees, có hạt dùng trị ghẻ.
► Trị nhọt rút mủ : trong phương pháp người ta dùng hạt đình lịch ngâm trong nước nóng cho trương nở thành một thể nhầy nhảo, đắp thẳng lên chổ mụn nhọt làm mủ, hạt đình lịch nhão có tác dụng làm cho nhọt mau chín mùi và « gom mủ », đắp cho đến khi mụn nhọt vỡ miệng.
Khi vỡ miệng, người ta dùng bông gòn vô trùng để nặn hết cùi và tẩy trùng …..
► Theo Giáo sư Phạm Hoàng Hộ trong quyển « cây cỏ Miền Nam », Cây đình lịch được thí nghiệm « in vitro », trong phòng thí nghiệm thì hạt đình lịch có tính kháng vi trùng chống lại virus .
● Trong phương pháp trị nhọt rút mủ, hạt đình lịch đã ức chế sự phát triển của vi khuẩn và gôm tụ mủ mềm da vở miệng.
Tuy nhiên những kinh nghiệm này vẫn chưa được sự xác nhận bằng những thí nghiệm nghiên cứu khoa học và y khoa mà chỉ là những kinh nghiệm dân gian truyền khẩu.
Vì thế nên cẩn thận khi áp dụng phương pháp này nhất là vấn đề vệ sinh và thanh trùng.
Ghi chú: Một số loài Đình lịch khác, như Đình lịch lông trắng - Hygrophila phlomoides Ness, cũng có lá dùng làm thuốc đắp trị mụn nhọt và đau đầu; Đình lịch lông xám - Hygrophila incana Nees, có hạt dùng trị ghẻ.
Một số hình ảnh tham khảo thêm về cây đình lịch:
Xem thêm
Bình luận trên facebook