Cây Xạ Đen (cây ung thư)

Cần lưu ý rằng, trước đây một số tài liệu xác định tên khoa học của xạ đen là (Celastrus hindsii Benth), họ dây gối (Celastraceae).
Cây xạ đen được phân bố nhiều ở các nước như: Trung Quốc, Việt Nam, Myanmar, Thái-lan... Ở Trung Quốc, loại cây này thường mọc ở độ cao từ 1.000 - 1.500 m. Còn ở nước ta, xạ đen phân bố chủ yếu tại các tỉnh Hà Nam, Quảng Ninh, Ninh Bình, Hòa Bình, Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quốc gia Ba Vì, Thừa Thiên - Huế, Gia Lai... mọc tự nhiên trong rừng và rất dễ trồng.



Cây xạ đen có thân cây dạng dây dài 3-10m, cành tròn, lúc non có màu xám nhạt, sau chuyển sang màu nâu, có lông, về sau có màu xanh;nhánh non tròn, không lông; lá không rụng theo mùa, phiến bầu dục - xoan ngược, to: 6 - 11 x 2,5cm, dai, gân phụ 7 cặp, bìa có răng thấp. Cuống 5 - 7mm; chùm hoa ở ngọn hay ở nách lá, dài 5 - 10cm, cuống hoa 2 - 4mm, cánh hoa trắng; quả nang hình trứng, dài cỡ 1cm, nổ thành 3 mảnh; hạt có áo hạt màu hồng.  Cây xạ đen ra hoa tháng 3 - 5; ra quả tháng 8 - 12.



Có thể nói cây xạ đen là một cây thuốc quý, nhưng lại thích ứng rộng và dễ trồng, vì vậy cần mở rộng phạm vi trồng cây này. Xạ đen không đòi hỏi tốn công sức chăm bón, không yêu cầu kỹ thuật cao và nhiều diện tích đất. Cây xạ đen có thể nhân giống bằng hạt, hoặc dâm cành, nhưng tốt nhất là dâm cành. Nên trồng xạ đen dưới tán rừng cùng một số cây gỗ khác để cây dạng thân leo này có chỗ dựa sinh trưởng và phát triển.



Theo đông y thì cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu trong điều trị mụn nhọt, ung thũng, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ chướng và đặc biệt trong chữa trị ung thư. Trong tài liệu nghiên cứu mới nhất của Viện quân y 103 đã công nhận tác dụng chữa trị bệnh của cây xạ đen là làm hạn chế sự phát triển của các khối u trong cơ thể người bệnh.
 


Không chỉ có tác dụng về mặt y học, cây xạ đen còn có giá trị về mặt kinh tế, và đây cũng là cây trồng "xóa đói giảm nghèo" ở một số huyện miền núi. Tuy nhiên, loại cây quý này đang dần cạn kiệt trước việc khai thác ồ ạt của người dân.
 
 Một số hình ảnh tham khảo về cây xạ đen: