Bông phấn (Yên chi,Sâm ớt)

Bông phấn có điểm lạ là một cây có thể nở hoa nhiều sắc. Hơn nữa hoa có thể đổi sắc. Ví dụ như cây bông phấn hoa vàng, khi cây đã có tuổi thì thường nở hoa sắc hồng. Loại bông phấn hoa trắng thì sẽ đổi thành hoa tím.



Hoa bông phấn có mùi thơm nhẹ, thường nở vào buổi chiều (nên mới có tên là bông bốn giờ).



Trồng trọt

Bản địa của bông phấn là châu Nam Mỹ nhưng cây này nay có mặt khắp miền nhiệt đới và lan cả lên những vùng ôn đới. Ở những nơi có khí hậu ấm, bông phấn mọc quanh năm. Vùng có sương giá thì cây sẽ tàn vào mùa đông nhưng sang xuân lại đâm chồi mọc lại từ củ.

Cây bông phấn có thể mọc cao đến 1 m. Mỗi hoa bông phấn kết trái thành một hột tròn, vỏ sần sùi, khi chín thì biến thành màu đen. Hột rụng xuống rất dễ nảy mầm, mọc thành cây con nên bông phấn không khéo kiểm soát có thể mọc lan khắp vườn.









Văn hóa

Ở Việt Nam hột của cây bông phấn được dùng làm phấn nụ, một mỹ phẩm của các mệ của Huế xưa.

Nhà văn Túy Hồng, gốc Huế cũng có một tác phẩm mang tên Mưa thầm trên bông phấn, nhắc đến loài thực vật này.






Hột bông phấn già.

Bông phấn và di truyền học

Vào năm 1909 nhà khoa học Carl Correns đã dùng cây bông phấn làm mẫu thí nghiệm để chứng minh phép kế thừa tế bào chất (cytoplasmic inheritance). Dựa trên hiện tượng lá bông phấn loang hai màu, ông đưa ra luận chứng rằng phải có những yếu tố ngoài nhân tế bào để ảnh hưởng kết quả không theo thuyết di truyền của Gregor Mendel.

Hiện tượng cây bông phấn hoa đỏ tính trạng trội khi đem lai giống với bông phấn hoa trắng tính trạng lặn lại tạo ra bông phấn hoa hồng, thay vì hoa đỏ cũng là một ngoại lệ của Luật tính trạng trội của Mendel.

(BlogCayCanh.vn)