Cây hương thảo

Hương thảo là loài cây nhỏ cao 1-2m, phân nhánh và mọc thành bụi. Lá nhiều, hẹp, hình dải, dai, có mép gập xuống, không cuống, màu xanh sẫm và nhẵn ở trên, phủ lông rải rác màu trắng ở mặt dưới. Hoa xếp 2-10 ở các vòng lá, dài cỡ 1 cm, màu lam nhạt hơi có màu hoa cà với những chấm tím ở phía trong các thuỳ. Toàn cây có mùi rất thơm.


Cây hương thảo

Phân bổ
Cây bản địa vùng Địa Trung Hải, được trồng nhiều ở Nam Âu châu, Tây Á và Bắc Phi trước đây. Tại Việt Nam cây được nhập trồng ở một số tỉnh miền Trung và miền Nam (theo A. Pételot). Thường trồng bằng cách giâm cành hay gieo hạt.

Cây thích hợp với khí hậu nhiều nắng, khô ráo nhưng không quá nóng. Đất trồng phải thoát nước tốt.



Thành phần hóa học
Cây hương thảo chứa tinh dầu và tanin. Tinh dầu (0,5% ở cây khô, 1,1-2% ở lá, 1,4% ở hoa) mà thành phần gồm có a-pinen (tới 80%), terpen, borneol, acetat bornyl, camphor, cineol và một sesquiterpen (caryophyllen). Nếu mới cất, tinh dầu là một chất lỏng không màu hay vàng vàng, về sau sẫm dần và cứng lại, có thể hoa tan vào rượu theo bất kỳ tỷ lệ nào. Cây chứa choline, một glucosid không tan trong nước, một saponosid acid, các acid hữu cơ (citric, glycolic, glyeeric) và hai heterosid là romaside và romarinoside; còn có acid rosmarinic.


Cây hương thảo

Ứng dụng
Hương thảo tỏa mùi hương nồng ngào ngạt, lá tươi hay lá khô đều thơm. Bộ phận sử dụng được của hương thảo là ngọn cây với lá. Khi thu hoạch ở quy mô lớn, người ta có thể cắt các ngọn cây có hoa đem phơi hay sấy khô, đập lấy lá. Cũng có thể cắt các cành tươi không hoa hoặc tỉa lá để dùng ở quy mô nhỏ.


Hương thảo

Ẩm thực
Lá tươi hay lá khô đều được dùng làm gia vị trong ẩm thực và chiết xuất tinh dầu ứng dụng trong y tế, mỹ phẩm. Cành cây được sử dụng làm que xiên trong các món nướng BBQ, lá được gia vào các món nướng, áp chảo như bít tết, đặc biệt thích hợp khi khử mùi các loại thịt đỏ như thịt cừu, thịt bò thậm chí các loại thịt rừng có mùi như thịt nai, heo mọi. Các món thuần Âu như cừu nướng áp chảo, đút lò, nướng nguyên tảng, đến cừu hầm đều có thể sử dụng hương thảo. Các loại thịt trắng như thịt lợn, thịt gà, các loại rau củ quả như khoai tây, cà rốt đút lò cũng có thể sử dụng hương thảo cho ra các món rất thơm ngon, tuy cỏ xạ hương mùi nhẹ hơn và thích hợp hơn.


Cây hương thảo

Y tế
Hương thảo có vị chát, nóng, mùi thơm nồng, hơi se, có tính tẩy uế và chuyển máu. Dùng với liều thấp, nó gây sự dồn máu ở các cơ quan vùng bụng và kích thích sự tiết dạ dày và ruột; nó cũng lợi tiểu. Với liều cao, nó gây co thắt và chóng mặt. Tinh dầu có tác dụng thông ruột, lợi mật và lợi tiểu. Người ta biết được tác dụng của hương thảo là do sự có mặt của acid rosmarinic và các flavonoid, nó cũng có những tính chất chống oxy hoá cũng do có acid rosmarinic.



Một số công dụng của cây hương thảo:
- Ngửi mùi cây hương thảo giúp làm tăng trí nhớ.
- Được sử dụng như gia vị, trong trị liệu bằng xoa bóp, trong chế tạo mỹ phẩm, trong y học và trang trí.
- Chiết xuất được cho vào xà bông, kem dưỡng da, các lotion và nước hoa.
- Lá hương thảo khô được dùng bỏ vào các gói tỏa hương thơm, nước tắm thảo dược, kem bôi mặt, nuớc xả và thuốc nhuộm tóc.
- Giúp xua muỗi, trị liệu bằng xoa bóp.
- Thành phần chứa rất nhiều sắt, calci và Vitamin B6.
- Có tác dụng điều trị các bệnh như đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa và đau đầu.

(BlogCayCanh.vn)